با نزدیک شدن به پایان سال، و با توجه به روال معمول، انتظار میرود کمیته دستمزد شورای عالی کار از آذرماه جلسات خود را برای تعیین حداقل دستمزد سال آینده آغاز کند. اما کارگران همواره با چالش عدم تناسب حقوق دریافتی با نرخ تورم مواجه بودهاند. این عدم تناسب، قدرت خرید قشر کارگری را به شدت کاهش داده است.
در همین راستا، طرحی برای اصلاح ماده ۴۱ قانون کار، با تمرکز بر افزایش دستمزد متناسب با تورم، توسط آقای ظهوریان، نماینده محترم مجلس، ارائه شد. این طرح که در تیرماه سال جاری به ثبت رسید، با امضای تعدادی از نمایندگان همراه بود.
در ماههای گذشته، اخبار متناقضی درباره روند بررسی این طرح اصلاحی در مجلس منتشر شده است. ابتدا اعلام شد که هیئت رئیسه مجلس، طرح را به کمیسیون اجتماعی ارجاع داده است، اما بعداً مشخص شد که این طرح هنوز به طور رسمی به کمیسیون ارجاع داده نشده و در مرحله بررسی هیئت رئیسه مجلس قرار دارد.
کارشناسان معتقدند با توجه به زمان اندک باقیمانده تا پایان سال، سریعتر شدن فرآیند بررسی این طرح در کمیسیون اجتماعی برای تعیین دستمزد ۱۴۰۴ ضروری است. فرصت کمی برای تصویب و اجرای آن تا قبل از آغاز جلسات تعیین دستمزد باقی مانده است.
حتی اگر این طرح در کوتاهترین زمان ممکن تصویب شود، به گفته رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس، بعید به نظر میرسد که اجرای آن به سال جاری برسد.
آقای علی بابایی کارنامی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس، در مصاحبهای به طور مفصل به تشریح دیدگاههای خود درباره مسائل دستمزد کارگران پرداختند.
وی در خصوص وضعیت طرح اصلاح ماده ۴۱ اظهار داشت: این مسئله بسیار مهم و چالشبرانگیز است. ماده ۴۱ قانون کار دو نکته اساسی را مورد توجه قرار میدهد: اول، تناسب افزایش دستمزد با تورم در تعیین حداقل دستمزد، و دوم، ضرورت تایید مصوبات شورای عالی کار توسط وزیر کار.
بابایی افزود: پیشنهاد آقای ظهوریان هنوز مراحل اداری خود را طی نکرده و به کمیسیون اجتماعی ارسال نشده است. تا زمان وصول رسمی این طرح، کمیسیون مسئولیتی در قبال آن ندارد. به نظر ما، حتی با لحاظ شدن نرخ تورم رسمی، ترکیب اعضای شورای عالی کار مانع بزرگی بر سر راه حل این مشکل است.
وی تصریح کرد که بسیاری از کارفرمایان بزرگ و فعال در اقتصاد سالم کشور با افزایش دستمزد موافق هستند، زیرا افزایش دستمزد را به نفع خود و افزایش تولید میدانند و نه صرفاً یک عمل خیرخواهانه.
رئیس کمیسیون اجتماعی بر لزوم نگاهی واقعبینانه و عقلانی به موضوع دستمزد تاکید کرد و خواستار تغییر نگرش دولتها به کارگران شد. وی معتقد است کارگران به عنوان سرمایه انسانی باید مورد توجه قرار گیرند، نه به عنوان گروهی نیازمند کمک. به گفته وی، افزایش دستمزد کارگران، به افزایش بهرهوری و تولید منجر میشود. متاسفانه این تغییر دیدگاه هنوز به طور کامل در دستگاههای اجرایی کشور جا نیفتاده است.
بابایی در پاسخ به این سوال که راه حل اصلی برای مشکل دستمزد چیست، گفت: مجلس باید با توجه به شرایط اقتصادی، از اصلاحات اساسی حمایت کند، بهویژه در زمینه اقتصاد سالم و جلوگیری از مداخلات ناسالم اقتصادی توسط برخی افراد و گروهها. سفتهبازان و عاملان اختلال در اقتصاد باید تحت نظارت دقیق قرار گیرند.
وی افزود: شورای عالی کار باید بهطور مستقل عمل کند و پیشنهادات خود را به طور منطقی و با در نظر گرفتن منافع کارگران و تولید ملی ارائه دهد. دولت و مجلس باید در تعیین نرخ تورم واقعی و لحاظ آن در حداقل دستمزد، با هم همکاری کنند.
بابایی خاطرنشان کرد: تغییر نگرش اقتصادی کلان ضروری است. تا زمانی که نگاه دولت به کارگران و اقتصاد تغییر نکند، اصلاحات اساسی انجام نخواهد شد. عدم جسارت برخی از مسئولین دولتی در تصمیمگیری به دلیل ترس از مخالفتها، از موانع جدی بر سر راه حل این مشکل است.
وی همچنین به چالش تایید مصوبات شورای عالی کار توسط وزیر کار اشاره کرد و گفت: کدام وزیر در این کشور حاضر است بدون موافقت دولت تصمیمگیری کند؟
به گفته وی، در اقتصاد کلان، زمین، سرمایه و نیروی کار (و در سالهای اخیر فناوری) سه عامل اصلی رشد اقتصادی محسوب میشوند. در ایران، سهم دستمزد در قیمت تمامشده کالاها بسیار پایینتر از میانگین جهانی است (کمتر از ۱۲ درصد و در برخی استانها حتی ۵ درصد، در حالی که در بسیاری از کشورها به ۲۵ درصد میرسد). این نشان میدهد که ایران در بهرهوری نیروی کار هنوز به سطح مطلوب نرسیده است.
بابایی در مورد افزایش بهرهوری نیروی کار گفت: قانون پاداش بهرهوری در سطح تولید تصویب شده که مشوقی برای افزایش تولید است. من در طول دوره نمایندگی خود در این زمینه تلاشهایی انجام دادهام.
وی در پایان اعلام کرد که کمیسیون اجتماعی در حال بررسی طرحی جامعتر برای تعیین دستمزد است که در مراحل نهایی تدوین و بررسی کارشناسی قرار دارد و اجرای آن به سال آینده موکول خواهد شد.
|