در نشست هفتگی سخنگوی وزارت امور خارجه، در فضایی پرتنش منطقه‌ای، پرسش‌های متعددی پیرامون سوریه و تحولات خاورمیانه مطرح شد. علی‌رغم دمای پایین سالن، مباحث داغ و چالش برانگیز بودند. (گفتنی است وزارت امور خارجه نیز در طرح “دو درجه کمتر” مشارکت دارد و به گفته‌ی آقای بقایی، درجه‌ی حرارت سالن چند درجه کاهش یافته بود.)
به گزارش مردم سالاری آنلاین، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در پاسخ به پرسشی درباره بازگشایی قریب‌الوقوع سفارت ایران در دمشق، اظهار داشت که استفاده از عبارت “قریب‌الوقوع” را مناسب نمی‌داند. وی تأکید کرد که بازگشایی سفارت منوط به فراهم شدن مقدمات لازم، به‌ویژه تضمین امنیت دیپلمات‌ها و کارکنان ایرانی است. این موضوع در دستور کار است و به محض حصول اطمینان از شرایط امنیتی و سیاسی مناسب، اقدامات لازم صورت خواهد گرفت.
**روایت‌سازی ترکیه درباره سوریه**
سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به روایت‌های برخی کشورها، از جمله اظهارات وزیر خارجه ترکیه درباره هماهنگی با ایران و روسیه برای کناره‌گیری بشار اسد از قدرت، گفت: طبیعی است که هر کشوری روایت خاص خود را از تحولات داشته باشد.
آقای بقایی با اشاره به رایزنی‌های دوحه پیش از نشست‌های آستانه و همچنین نشست سه کشور آستانه‌ای و پنج کشور عربی منطقه، بر تاکید این نشست‌ها بر توقف درگیری‌ها، گفت‌وگو بین معارضین و دولت سوریه، جلوگیری از گسترش تروریسم، جلوگیری از ایجاد خلا قدرت و حفظ تمامیت ارضی سوریه اشاره کرد. هدف مشترک همه شرکت‌کنندگان در این نشست‌ها، جلوگیری از وخامت اوضاع در سوریه بود.
وی در ادامه، حضور و خروج ایران از سوریه را مسئولانه و بر پایه اصول دانست و تاکید کرد که هدف ایران از حضور در سوریه، کمک به تأمین امنیت این کشور در مبارزه با تروریسم بود نه کشورگشایی و سلطه‌طلبی. حفظ امنیت و تمامیت ارضی سوریه به عنوان کشوری مهم در منطقه، برای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که ناامنی در یک کشور، امنیت کل منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
**سطح تعامل با دولت سوریه**
در پاسخ به پرسشی درباره ارتباط ایران با دولت موقت سوریه، بقایی گفت که هنوز دولت موقتی در سوریه تشکیل نشده و این کشور در فاز گذار است. فعالیت گروه‌های مختلف در سوریه، انتظار برای پایان این گذار و تشکیل دولتی فراگیر با تامین امنیت شهروندان و حفظ تمامیت ارضی سوریه، از مهم‌ترین موضوعات مورد توجه ایران است.
**پیشنهاد به اروپا برای تجدیدنظر در سیاست‌های منطقه‌ای**
در واکنش به اظهارات مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه ایران و روسیه نباید در آینده سوریه نقش داشته باشند، بقایی این اظهارات را طنزآمیز خواند و گفت که دوران تعیین تکلیف برای مناطق دیگر توسط قدرت‌های خارجی به پایان رسیده است. وی از اتحادیه اروپا خواست تا در نقش، جایگاه و عملکرد خود در غرب آسیا تجدیدنظر کند و به نقش خود در ایجاد بسیاری از بحران‌های منطقه بپردازد. وی همچنین به حضور گسترده تروریست‌های اروپایی در سوریه در اوایل ظهور داعش و امتناع این کشورها از بازپس‌گیری آن‌ها اشاره کرد.
**احترام به خواست مردم سوریه**
سخنگوی وزارت خارجه در مورد آینده سفارت سوریه در ایران گفت که کادر دیپلماتیک این سفارتخانه همچنان در تهران حضور دارند و تصمیم‌گیری در مورد آینده آن، منوط به تصمیم دولت جدید سوریه است. این موضوع همچنین در مورد سفارت ایران در سوریه و کنسولگری حلب نیز صدق می‌کند. وی همچنین درباره بدهی سوریه به ایران گفت که ارقام مطرح شده در این زمینه اغراق‌آمیز است و این بدهی‌ها طبق قراردادهای بین دو کشور به نظام جدید منتقل خواهد شد و پیگیری آن در دستور کار ایران است.
بقایی در مورد موضع ایران درباره سوریه، بر روابط دیرینه و خیرخواهی ایران برای مردم سوریه تاکید کرد و گفت که تصمیم‌گیری در مورد گام‌های بعدی ایران، با توجه به شرایط و عملکرد گروه‌های فعال در سوریه انجام خواهد شد.
در مورد موضع گروه تروریستی تحریرالشام درباره قطعنامه ۲۲۵۴ سازمان ملل، سخنگوی وزارت خارجه گفت که این قطعنامه نقشه‌ای برای تحولات سوریه بود و ایران برای نزدیک کردن معارضین و دولت سوریه تلاش زیادی کرد. هر گونه اصلاح این قطعنامه، بستگی به تصمیم طرف‌های درگیر در سوریه دارد. ایران هر آنچه را که مورد نظر مردم سوریه باشد احترام خواهد گذاشت.
**گفت‌وگوهای ایران و اروپا بدون میانجی**
سخنگوی وزارت خارجه در مورد زمان گفت‌وگوهای ایران و اروپا گفت که هنوز زمان دقیقی مشخص نشده، اما ادامه این روند توافق شده است. در خصوص نامه سه کشور اروپایی به سازمان ملل درباره برنامه هسته‌ای ایران و تهدید به استفاده از مکانیزم ماشه، وی گفت که این نامه‌نگاری موضوع جدیدی نیست و ایران پاسخ مناسبی ارائه کرده است. وی این رویکرد را سازنده نمی‌داند و تأکید کرد که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است و این گونه فشارها بی‌اثر است. وی همچنین گفت که ایران با تمام طرف‌های برجام در ارتباط است و برای گفتگو با طرف‌های اروپایی نیازی به میانجی ندارد.
