سحر تاجبخش، رئیس سازمان هواشناسی کشور، طی اظهاراتی تازه به تشریح وضعیت جوی و پیش‌بینی بارش برای ماه‌های آتی پرداخت. او با اشاره به پایان یافتن دوره کم‌بارشی از نیمه آذرماه، خبر از بازگشت شرایط طبیعی بارش در زمستان و تا حدی در بهار آینده داد. این پیش‌بینی در حالی مطرح می‌شود که کشور پاییز بی‌سابقه‌ای را از نظر خشکی پشت سر گذاشته است.
تداوم کم‌بارشی شدید: بدترین پاییز ایران در ۴۰ سال اخیر
رئیس سازمان هواشناسی با ارائه آماری نگران‌کننده، مهر و آبان امسال را کم‌بارش‌ترین در چهل سال گذشته عنوان کرد. بر اساس داده‌های موجود، میزان بارش کشور تا به امروز ۸۵ درصد کمتر از حد نرمال بوده است که حاکی از یک بحران جدی در منابع آبی است. تاجبخش همچنین به گذر یک موج ضعیف بارشی از نیمه غربی کشور در اواخر آبان‌ماه اشاره کرد، اما تاکید کرد که این بارش‌های پراکنده قادر به جبران کسری قابل توجه فعلی نخواهند بود و تنها تأثیر محدود و موقتی بر وضعیت بارش خواهد داشت.
پیش‌بینی بارش زمستان: امید به بازگشت شرایط طبیعی در ماه‌های آتی
با این حال، امیدواری‌هایی برای بهبود وضعیت وجود دارد. به گفته تاجبخش، الگوهای جوی نشان می‌دهند که از نیمه آذرماه شرایط کم‌بارشی رو به کاهش خواهد گذاشت و انتظار می‌رود وضعیت بارش کشور در زمستان و همچنین بخشی از بهار سال آینده، در محدوده نرمال و طبیعی قرار گیرد. این پیش‌بینی بارش زمستان می‌تواند تا حدی به کاهش نگرانی‌ها درباره تشدید خشکسالی در کشور کمک کند، هرچند به معنای جبران کامل کمبودهای انباشته نیست. منظور از بارش نرمال، میانگین بلندمدت بارش‌ها در یک دوره زمانی مشخص است و این به معنای بازگشت به شرایط مطلوب آب و هوایی پس از یک دوره طولانی خشکسالی می‌تواند باشد.
رد قاطعانه ادعاهای "ابردزدی" و دستکاری اقلیمی
یکی از مباحث داغ اخیر در شبکه‌های اجتماعی و میان برخی کارشناسان، ادعای "ابردزدی" و دستکاری اقلیمی توسط برخی کشورها برای جلوگیری از ورود ابرها به ایران است. سحر تاجبخش به صراحت این ادعاها را رد کرد و اظهار داشت: "به نظر نمی‌رسد ادعای جابجاکردن ابرها درست و دقیق باشد. اساساً ابردزدی معنا ندارد." وی افزود که ادعای مانع‌تراشی کشورها برای ورود ابرها به ایران کاملاً تکذیب می‌شود و هیچ دلیل منطقی برای نسبت دادن خشکسالی منطقه به پدیده "هارپ" وجود ندارد. بحث در مورد پدیده هارپ و تأثیر آن بر تغییرات اقلیمی، سال‌هاست که مطرح شده اما جامعه علمی جهانی، از جمله سازمان هواشناسی ایران، همواره بر بی‌اساس بودن ارتباط آن با خشکسالی‌های منطقه‌ای تأکید کرده‌اند.
بارورسازی ابرها: راهکاری گران‌قیمت با بازدهی محدود برای افزایش بارش
در خصوص راهکارهای مصنوعی برای افزایش بارش، از جمله بارورسازی ابرها، رئیس سازمان هواشناسی دیدگاه واقع‌بینانه‌ای ارائه داد. او تصریح کرد: "بارورسازی ابرها هزینه گزافی دارد و مقدار بارشی که تولید می‌کند، پاسخگوی وضعیت بحرانی ما نیست." وی اشاره کرد که در بهترین حالت، بارورسازی ابرها تنها ۱۰ درصد به میزان بارش‌ها کمک می‌کند و تجربیات بسیاری در جهان نشان داده که این روش اغلب به نتایج قابل توجهی منجر نمی‌شود. بسیاری از کشورها پس از تلاش‌هایی در این زمینه، به هیچ نتیجه‌ای نرسیده‌اند.
مزایای محدود بارورسازی ابرها:
افزایش حداکثر ۱۰ درصدی بارش در شرایط ایده‌آل
مناسب برای مناطق خاص با ابردسترس‌پذیری بالا
معایب عمده بارورسازی ابرها:
هزینه‌های بسیار بالا و غیرمتناسب با بازدهی
عدم اطمینان به نتایج و موفقیت کم در مقیاس وسیع
عدم توانایی در جبران خشکسالی‌های شدید و بلندمدت
این تحلیل نشان می‌دهد که با وجود امیدواری به بارش‌های نرمال در زمستان، وضعیت فعلی کم‌بارشی نیازمند برنامه‌ریزی‌های جامع و بلندمدت برای مدیریت منابع آب است و نمی‌توان به راهکارهای کوتاه‌مدت یا ادعاهای غیرعلمی برای حل این بحران تکیه کرد.
مطالب مرتبط
- تکذیب وجود ذرات معلق آهنی خطرناک در هوای تهران؛ وزارت بهداشت ابعاد واقعی آلودگی را تشریح کرد
- آمادگی کامل راهداری کردستان برای تضمین تردد ایمن در محورهای مواصلاتی در فصل سرما
- بارش باران سرانجام در استان ایلام آغاز شد و جانی تازه به طبیعت بخشید
- سامانه بارشی جدید شمال کشور را در بر می‌گیرد
علی رستگار، دانش‌آموخته رشته خبرنگاری سیاسی – اقتصادی از دانشکده خبر است. او فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۸۹ به طور رسمی آغاز کرد و در طول سال‌ها با چندین خبرگزاری و نشریه همکاری داشته است.