## ترافیک موتور سواران: چالش بزرگ شهرهای بزرگ
تردد در خیابان‌های شهرها، به خصوص تهران بزرگ، با مشکل موتورسوارانی مواجه است که تقریبا هیچ توجهی به قوانین راهنمایی و رانندگی ندارند. از رانندگی بدون مجوز گرفته تا رانندگی بدون کلاه ایمنی، عدم رعایت موارد ایمنی، تخلف پلاک، عبور از پیاده‌روها و عدم توجه به قوانین راهنمایی و رانندگی، رفتار این موتورسواران به یک چالش بزرگ تبدیل شده است.
رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی تنها به معنای پذیرفتن نظام حقوقی حاکم نیست، بلکه نشان دهنده احترام به فرهنگ عمومی و حقوق سایر شهروندان است.
با افزایش روزافزون استفاده از موتورسیکلت به عنوان وسیله نقلیه اصلی در شهرهای بزرگ و پرترافیک، نوع جدیدی از روابط شهروندی شکل گرفته است که نیازمند توجه و بررسی دقیق‌تر و توسعه فرهنگ عمومی در این زمینه می‌باشد.
ممکن است قوانین و مقررات لازم برای تنظیم رفتار موتورسواران وجود داشته باشد، اما مشکل اصلی عدم توجه به این قوانین از یک سو و ضعف فرهنگی و عدم توجه به اخلاق شهروندی از سوی دیگر است. این معضل هر روز گسترش پیدا می‌کند و اگر اقدام جدی برای حل آن صورت نگیرد، به یک وضعیت غیرقابل کنترل تبدیل خواهد شد.
در میان راکبان موتورسیکلت‌ها، افرادی نیز وجود دارند که به درستی تمام قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت می‌کنند و به حقوق سایر شهروندان احترام می‌گذارند. اما پرسش اصلی این است که متضرر اصلی از عدم رعایت قوانین چه کسانی خواهند بود؟
آیا رعایت حقوق شهروندی فقط یک موضوع قانونی است یا یک امر اخلاقی نیز به شمار می‌رود؟ آیا اخلاق ایجاب نمی‌کند که به حقوق دیگران احترام بگذاریم؟ آیا جان فرزندان و همسران شما اهمیت کمتری از خودتان دارد؟ آیا عبور از یک مسیر ممنوعه برای رسیدن چند ثانیه زودتر، که معادل نقض حقوق سایر شهروندان است، نوعی زرنگی محسوب می‌شود یا نقض قانون و اخلاق شهروندی؟ آیا عدم رسیدگی به وضعیت آلودگی وسیله موتوری یا استفاده از تجهیزات پر سر و صدا حقوق سایر شهروندان را نقض نمی‌کند؟ چرا باید شهروندان مرتباً در معرض خطر قرار بگیرند یا آرامش روانی آن‌ها به دلیل رفتار نامناسب دیگران برهم بخورد؟
کافی است آمار بیمارستان‌های کشور، به خصوص بخش مراقبت‌های ویژه (آی سی یو)، بررسی شود تا مشخص شود روزانه چند نفر به دلیل تصادفات موتورسیکلت به بیمارستان‌ها منتقل می‌شوند. حوادثی که نه تنها مصدوم و خانواده او را درگیر می‌کند، بلکه ممکن است فردی که هیچ تقصیری ندارد نیز درگیر ساعت‌ها و روزها رفت و آمد به بیمارستان و مراجع انتظامی و محاکم شود. همه به خاطر خودخواهی فردی که خود را تنها صاحب حق در شوارع و خیابان‌ها می‌پندارد و رعایت قوانین برای او اهمیت چندانی ندارد.
در مواجهه با این مشکل، راه حل چیست؟ به نظر می‌رسد باید به راهکارهایی چندوجهی فرهنگی، قانونی و اجرایی متوسل شویم.
**راهکارهای فرهنگی**:
در حوزه فرهنگی باید از تمام صاحبنظران و کارشناسان اعم از جامعه شناسان، حقوقدانان، افسران ارشد راهنمایی و رانندگی و … کمک بگیریم تا راهکارهای مناسب و موثر فرهنگی اندیشیده و اجرا شود. اخلاق موضوعی اثباتی نیست، بلکه با گسترش عملکرد درست و به موقع در جامعه تعینی خارجی پیدا می‌کند و در قالب فرهنگ متبلور می‌شود. لذا آموزش نقش مهمی را ایفا می‌کند. حتی در مدارس باید به فرزندان آموزش داده شود تا راکب وسیله نقلیه موتوری فاقد تجهیزات ایمنی نشوند و این موضوع را به خانواده خود منتقل نمایند. همچنین آداب رانندگی وسیله نقلیه موتوری را از سنین نوجوانی در مدارس تحت عنوان مهارت‌های زندگی شهری یاد داد و از صدا و سیما در جهت گسترش فرهنگ عمومی و تذکرات مکرر پیامدهای نقض قوانین کمک گرفت. این کار نباید مقطعی و محدود به زمان باشد، زیرا استفاده روز افزون از این وسیله به طور طبیعی نیاز به شیوه‌های مختلف اطلاع رسانی و فرهنگ سازی دارد.
**راهکارهای قانونی**:
یکی از راهکارهای قانونی اجبار دارندگان پلتفرم‌های مجازی ارائه دهنده خدمات شهری در به کارگیری افرادی است که استانداردهای ایمنی را رعایت می‌کنند و وسیله موتوری آن‌ها دارای تجهیزات لازم ایمنی است. همچنین برگزار کردن کلاس‌های آموزشی پیش از اعطای مجوز، زیرا بخش عمده ترددهای شهری به موتورهایی برمی‌گردد که در حال خدمت‌رسانی به استفاده کنندگان از پلتفرم‌های مجازی هستند و برای رساندن محموله خود به مشتریان از شتاب برخوردارند. همچنین الزام فروشندگان وسیله‌های موتوری به تحویل تجهیزات ایمنی در هنگام فروش وسیله موتوری و یا فروش موتور به افرادی که دارای گواهینامه مجاز رانندگی هستند.
**راهکارهای اجرایی**:
در مرحله اجرا نیز برخورد قاطع با راکبانی که قوانین را نقض می‌کنند و تلاش برای نظام مند کردن و برگزار کردن کلاس‌های آموزشی برای راکبان متخلف، که می‌تواند بسیار موثر باشد. و در نهایت در مواقع سوانح و حوادث رانندگی تاثیر مستقیم عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و استانداردهای ایمنی در تصمیم گیری‌های دادرسان محترم در پرونده‌های قضایی است که یقینا می‌تواند تاثیر مستقیم در رعایت آن از سوی موتورسواران باشد. به گونه‌ای که دیگر شاهد این نباشیم که موتورسواری در بزرگراهی در یک شهر پرجمعیت و پرترافیک برای لحظه شادی عبث موتور را بر روی یک چرخ بلند کند و خاطره تلخی برای خود و خانواده و سایر شهروندان ایجاد کند.
