اگرچه در فهرست‌های رایج “ابرغذاها” نام آب چغندر کمتر به چشم می‌خورد، اما این نوشیدنی خوش‌رنگ و پرخاصیت، گنجینه‌ای از فواید برای سلامتی بدن به شمار می‌رود. تحقیقات علمی متعددی نشان داده‌اند که مصرف منظم آب چغندر می‌تواند به افزایش توان و استقامت بدنی، بهبود جریان خون و کمک به تنظیم فشار خون کمک کند.
به گفته متخصصان تغذیه، چغندر به طور طبیعی سرشار از ترکیبات شیمیایی ارزشمندی به نام نیترات است. بدن انسان طی یک فرآیند زنجیره‌ای، این نیترات‌ها را به اکسید نیتریک تبدیل می‌کند. اکسید نیتریک یک مولکول حیاتی است که نقش مهمی در گشاد شدن عروق خونی، بهبود گردش خون و در نتیجه، کاهش فشار خون ایفا می‌کند. این مکانیسم، یکی از اصلی‌ترین دلایل فواید قلبی-عروقی مصرف آب چغندر محسوب می‌شود.
فواید شگفت‌انگیز آب چغندر برای سلامتی:
- کاهش فشار خون: نتایج برخی مطالعات نشان می‌دهد که نوشیدن حدود دو فنجان آب چغندر در روز یا مصرف مکمل‌های نیترات می‌تواند به طور مؤثری فشار خون را در بزرگسالان سالم کاهش دهد. این اثر به ویژه برای افرادی که با مشکل فشار خون بالا دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد.
- افزایش استقامت ورزشی: آب چغندر می‌تواند عملکرد ورزشی و استقامت بدنی را بهبود بخشد. در یک مطالعه، افرادی که به مدت شش روز متوالی آب چغندر مصرف کرده بودند، در طول تمرینات شدید، استقامت بیشتری از خود نشان دادند. این خاصیت به دلیل افزایش سطح اکسید نیتریک و بهبود اکسیژن‌رسانی به عضلات در حین فعالیت بدنی است.
ارزش غذایی آب چغندر:
بر اساس اطلاعات وب‌ام‌دی، یک فنجان چغندر خام حدود ۵۸ کالری و ۱۳ گرم کربوهیدرات دارد. با این حال، به دلیل فرآیند آبگیری، یک فنجان آب چغندر معمولاً حاوی حدود ۱۰۰ کالری و ۲۵ گرم کربوهیدرات است. علاوه بر این، چغندر منبع غنی از مواد مغذی ضروری مانند فولات (ویتامین B9)، پتاسیم، ویتامین C، فیبر و آنتی‌اکسیدان‌های قوی است. همانطور که پیش‌تر اشاره شد، چغندر به طور طبیعی حاوی نیترات نیز می‌باشد.
سایر منابع غذایی که حاوی نیترات هستند عبارتند از اسفناج، تربچه، کاهو و کرفس. گنجاندن این مواد غذایی در رژیم غذایی می‌تواند به افزایش دریافت نیترات و بهره‌مندی از فواید آن کمک کند.
یک متخصص تغذیه در این زمینه توضیح می‌دهد: “مصرف چغندر پخته به اندازه آب چغندر، نیترات به بدن نمی‌رساند، زیرا فرآیند پختن می‌تواند مقداری از نیترات موجود در آن را از بین ببرد. با این حال، چغندر پخته نیز همچنان یک ماده غذایی بسیار مفید و مغذی برای حفظ سلامتی است و نباید از رژیم غذایی حذف شود.”
نکات مهم در مصرف آب چغندر:
اگر به تازگی مصرف آب چغندر را آغاز کرده‌اید، ممکن است متوجه تغییر رنگ ادرار و مدفوع خود به رنگ قرمز شوید. این یک وضعیت کاملاً طبیعی و بی‌ضرر است و جای نگرانی ندارد.
اثرات آب چغندر بر فشار خون معمولاً در عرض ۳۰ دقیقه تا سه ساعت پس از مصرف قابل مشاهده است. با این حال، برخی تحقیقات نشان می‌دهند که این اثر ممکن است کوتاه‌مدت باشد و در عرض حدود ۱۰ ساعت از بین برود. برای بهره‌مندی از فواید پایدارتر آب چغندر بر فشار خون، مصرف منظم و طولانی‌مدت آن توصیه می‌شود.
یک مطالعه نشان داد که نوشیدن روزانه آب چغندر به مدت ۱۴ روز، نتایج بهتری در مقایسه با مصرف کوتاه‌مدت آن به همراه دارد. همچنین، مطالعه دیگری نشان داد که مصرف روزانه ۷۰ میلی‌لیتر آب چغندر غلیظ به مدت ۱۲ هفته در افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، منجر به کاهش مداوم فشار خون آن‌ها شده است. این یافته‌ها بر اهمیت مصرف مداوم آب چغندر برای دستیابی به فواید بلندمدت آن تأکید می‌کنند.
در مجموع، آب چغندر یک نوشیدنی مغذی و سرشار از فواید برای سلامتی است. گنجاندن منظم آن در رژیم غذایی می‌تواند به بهبود عملکرد ورزشی، تنظیم فشار خون و ارتقای سلامت قلب و عروق کمک کند. با این حال، مانند هر ماده غذایی دیگری، مصرف متعادل و در نظر گرفتن شرایط فردی در مصرف آن حائز اهمیت است. در صورت داشتن هرگونه بیماری زمینه‌ای یا مصرف داروهای خاص، توصیه می‌شود قبل از ایجاد تغییرات اساسی در رژیم غذایی خود، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.