شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اقدامی که تهران آن را خصمانه و تحت تاثیر فشارهای آمریکا و تروئیکای اروپایی دانست، قطعنامه‌ای علیه ایران تصویب کرد. این اقدام با واکنش سریع ایران و راه‌اندازی سانتریفیوژهای پیشرفته همراه شد. قطعنامه مذکور که با ۱۹ رای موافق، ۱۲ رای ممتنع و ۳ رای مخالف به تصویب رسید، ایران را به عدم همکاری کامل متهم و خواستار بهبود همکاری با آژانس شد. روسیه، چین و بورکینافاسو به این قطعنامه رای منفی دادند.
قطعنامه، علاوه بر تکرار مطالبات قبلی فراتر از توافقات پادمانی، از مدیرکل آژانس خواست تا گزارشی جامع درباره ادعاهای مربوط به مواد هسته‌ای اعلام‌نشده و همکاری ایران با آژانس، حداکثر تا بهار ۱۴۰۴ ارائه دهد. این پنجمین قطعنامه علیه برنامه هسته‌ای ایران پس از برجام است که با تحریک رژیم صهیونیستی از سوی غرب ارائه می‌شود.
در حالی که تروئیکا و آمریکا خواستار دسترسی‌های فراپادمانی و بازگشت ایران به تعهدات برجامی هستند، ایران پس از خروج آمریکا از برجام و تا پیش از تصویب قانون اقدام راهبردی در سال ۱۳۹۹، با وجود عدم همکاری اروپا، به تعهدات خود پایبند بود.
سفیر آمریکا در آژانس، فعالیت‌های هسته‌ای ایران را نگران‌کننده خواند و از ادامه توسعه برنامه هسته‌ای و غنی‌سازی اورانیوم با درصد بالا خبر داد. اروپایی‌ها نیز مواضع مشابهی اتخاذ کردند، در حالی که روسیه و چین نسبت به تبعات این اقدام هشدار دادند.
جمهوری اسلامی پیشتر از طریق کانال‌های مختلف، از جمله تماس‌های تلفنی وزیر امور خارجه با مقامات کشورهای مختلف، نسبت به عواقب صدور قطعنامه هشدار داده بود. مقامات ارشد ایرانی، از جمله وزیر خارجه، رئیس سازمان انرژی اتمی و رئیس‌جمهور، صراحتا مدیرکل آژانس را از پاسخ قاطع ایران در صورت تصویب قطعنامه آگاه کرده بودند. وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی در بیانیه مشترکی بر ادامه همکاری با آژانس در چارچوب حقوق و تعهدات بین‌المللی تاکید کرده و از پاسخ متقابل به اقدامات خصمانه خبر دادند.
مقامات ایرانی بارها تاکید کرده‌اند که با آژانس مشکل اساسی ندارند، اما دو دسته موضوعات پادمانی و فراپادمانی وجود دارد. موضوعات فراپادمانی به نظارت‌های فراتر از برجام مربوط می‌شود که ایران با توجه به بازگشت تحریم‌ها، آن را موجه نمی‌داند. آن‌ها همچنین بر پایبندی ایران به تعهدات پادمانی خود تاکید دارند.
در واکنش به قطعنامه، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دستور راه‌اندازی سانتریفیوژهای پیشرفته را صادر کرد. این اقدام در راستای صیانت از منافع ملی و توسعه صنعت هسته‌ای صلح‌آمیز، و در چارچوب موافقتنامه پادمان جامع انجام می‌شود. همکاری‌های فنی و پادمانی با آژانس نیز ادامه خواهد یافت.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی، درباره افزایش قابل توجه ظرفیت غنی‌سازی با استفاده از ماشین‌های پیشرفته خبر داد و افزود که هر بار که با فشار بخواهند صنعت هسته‌ای ایران را به عقب برانند، نه تنها موفق نمی‌شوند، بلکه تعداد کشورهای حامی قطعنامه‌ها نیز کاهش می‌یابد.
برخی کارشناسان، قطعنامه اخیر را نشانه‌ای از آغاز مسیر فعال‌سازی مکانیزم ماشه و ضربه به همکاری‌های ایران و آژانس می‌دانند. غریب آبادی، معاون وزیر خارجه، در این زمینه از احتمال خروج ایران از NPT در صورت فعال‌سازی مکانیزم ماشه و بازگشت تحریم‌ها خبر داده و به اروپایی‌ها هشدار داده است.
