امروزه درمان‌های دندان‌پزشکی به‌گونه‌ای پیشرفت کرده‌اند که بیماران می‌توانند همزمان از مزایای ایمپلنت و ارتودنسی بهره‌مند شوند. با این حال، زمانی که فردی دارای ایمپلنت دندانی باشد و بخواهد درمان ارتودنسی انجام دهد، مسائل خاص و پیچیدگی‌هایی مطرح می‌شود. در این مقاله به بررسی وضعیت ارتودنسی دندان ایمپلنت‌شده، چالش‌ها، راهکارها و ملاحظات مهم از نظر متخصص ارتودنسی در مشهد، می‌پردازیم.
ایمپلنت دندانی چیست؟
ایمپلنت دندانی یک پایه فلزی (معمولاً از تیتانیوم) است که طی یک جراحی به استخوان فک بیمار متصل می‌شود تا جایگزین دندان از دست رفته شود. بر روی این پایه، روکش یا پروتز دندانی نصب می‌شود. ایمپلنت‌ها برخلاف دندان‌های طبیعی، فاقد لیگامان پریودنتال (رباط دور دندانی) هستند و در نتیجه در برابر نیروهای ارتودنسی (نیروهای حرکت دندان) بی‌حرکت باقی می‌مانند.
بیشتر بخوانید» یکی از عارضه‌های رایج فک و دندان، آندربایت است. بسیاری از افراد برای درمان این عارضه، به متخصص ارتودنسی مراجعه می کنند. درحالیکه اگر این مشکل بسیار حاد باشد، بایستی توسط جراح فک و صورت معاینه و اقدامات لازم انجام شود. در برخی موارد، افراد مبتلا به آندربایت، تمایل به کاشت ایمپلنت دارند که در این شرایط باید ابتدا این عارضه برطرف شود و بعداز آن کاشت انجام شود. زیرا در صورت نادیده گرفتن مشکل آندربایت و کاشت ایمپلنت بدون اصلاح، احتمال فشار ناهماهنگ، شکست ایمپلنت یا سایش نامناسب دندان‌ها وجود دارد.
ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی شاخه‌ای از دندان‌پزشکی است که به تصحیح موقعیت ناهنجار دندان‌ها و فک‌ها می‌پردازد. در ارتودنسی از ابزارهایی مانند بریس‌های ثابت یا متحرک استفاده می‌شود تا دندان‌ها به مرور زمان به موقعیت صحیح منتقل شوند.
چالش اصلی: حرکت ناپذیری ایمپلنت
یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها در درمان ارتودنسی برای بیمارانی که دارای ایمپلنت هستند، این است که ایمپلنت، برخلاف دندان طبیعی، قابلیت جابه‌جایی ندارد. دلیل آن، فقدان رباط پریودنتال است که نقش اساسی در حرکت کنترل‌شده دندان طی درمان ارتودنسی دارد. بنابراین، اگر ایمپلنت قبل از ارتودنسی انجام شده باشد و در جای نادرستی قرار داشته باشد، امکان اصلاح موقعیت آن از طریق ارتودنسی وجود ندارد.
سناریوهای مختلف ترکیب ارتودنسی و ایمپلنت
1. ارتودنسی قبل از ایمپلنت
این سناریو ایده‌آل‌ترین حالت است. زمانی که بیمار یک یا چند دندان خود را از دست داده و نیاز به ایمپلنت دارد، معمولاً توصیه می‌شود ابتدا درمان ارتودنسی انجام شود. ارتودنسی می‌تواند فضای لازم برای ایمپلنت را باز کرده، دندان‌های مجاور را به موقعیت صحیح منتقل کند و در نهایت جای مناسبی برای قرارگیری ایمپلنت فراهم شود. پس از پایان ارتودنسی، ایمپلنت به‌عنوان یک درمان تکمیلی قرار داده می‌شود.
2. ایمپلنت قبل از ارتودنسی
در این حالت، بیمار قبلاً ایمپلنت انجام داده و اکنون قصد درمان ارتودنسی دارد. چالش در اینجا این است که ایمپلنت‌ها جابه‌جا نمی‌شوند. بنابراین، اگر موقعیت ایمپلنت به گونه‌ای باشد که مانع حرکت دندان‌های اطراف شود یا در جایگاه نادرستی قرار گرفته باشد، ممکن است درمان ارتودنسی با محدودیت مواجه شود. در موارد خاص، ممکن است نیاز به برداشت ایمپلنت و نصب مجدد پس از درمان ارتودنسی باشد، که البته هزینه‌بر و تهاجمی است.
3. استفاده از ایمپلنت به‌عنوان تکیه‌گاه ارتودنسی
در برخی موارد، ایمپلنت می‌تواند به عنوان یک تکیه‌گاه (Anchor) بسیار پایدار برای حرکت دادن دندان‌های دیگر استفاده شود. این کاربرد در برخی طرح‌های درمانی بسیار مفید است و به کنترل دقیق‌تر نیروهای ارتودنسی کمک می‌کند.
نکات کلیدی در درمان ارتودنسی با وجود ایمپلنت
- ارزیابی دقیق قبل از درمان: پزشک متخصص باید وضعیت ایمپلنت، موقعیت دندان‌های مجاور و طرح درمان کلی ارتودنسی را با دقت بررسی کند.
- استفاده از تصاویر سه‌بعدی (CBCT): این تصاویر کمک می‌کنند موقعیت دقیق ایمپلنت نسبت به دندان‌ها و استخوان فک مشخص شود و برنامه درمانی دقیق‌تری ارائه شود.
- تثبیت موقعیت ایمپلنت: اگر ایمپلنت در موقعیت مناسبی قرار دارد، می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب درمان ارتودنسی را بدون تغییر موقعیت ایمپلنت انجام داد.
- حرکت دندان‌های مجاور: ممکن است لازم باشد دندان‌های مجاور ایمپلنت جابه‌جا شوند تا تناسب دندانی بهتری ایجاد شود.
- هماهنگی بین متخصص ارتودنسی و جراح ایمپلنت: همکاری نزدیک بین دو تخصص برای برنامه‌ریزی و اجرای صحیح درمان بسیار مهم است.
محدودیت‌ها و راهکارها
- ایمپلنت در محل اشتباه: اگر ایمپلنت قبلاً در محل نادرستی قرار داده شده باشد، در برخی موارد امکان برداشت آن و جایگزینی پس از ارتودنسی وجود دارد.
- استفاده از مینی‌پیچ‌ها (Mini Screws): این ابزارهای کوچک می‌توانند در کنار ایمپلنت، به عنوان تکیه‌گاه موقتی برای ارتودنسی استفاده شوند.
- طراحی درمان ترکیبی: ممکن است برای دستیابی به بهترین نتیجه، از ترکیبی از درمان‌های ارتودنسی، پروتز و جراحی فک استفاده شود.
نتیجه‌گیری
درمان ارتودنسی برای بیمارانی که ایمپلنت دندانی دارند، به دقت و برنامه‌ریزی بیشتری نیاز دارد. از آنجا که ایمپلنت ثابت است و امکان جابه‌جایی ندارد، ضروری است موقعیت آن در طرح درمان ارتودنسی مدنظر قرار گیرد. بهترین رویکرد این است که درمان ارتودنسی قبل از ایمپلنت انجام شود، اما در صورت انجام ایمپلنت پیش از ارتودنسی، هنوز هم امکان طراحی درمانی مناسب وجود دارد، به شرط آنکه ارزیابی تخصصی و همکاری بین تیم درمانی صورت گیرد.
در نهایت، مشاوره با متخصص ارتودنسی و جراح ایمپلنت قبل از شروع درمان، کلید اصلی دستیابی به بهترین نتیجه درمانی است.
توجه : این یک رپورتاژ آگهی است و مجله خبری تدبیرگران مسئولیتی در خصوص محتوا یا خدمات ارائه شده ندارد.