تازه‌ترین آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، تصویری متفاوت از عملکرد خودروسازان داخلی در نخستین ماه سال ۱۴۰۴ ترسیم می‌کند. در حالی که تولید خودروهای سواری با یک رشد نسبی همراه بوده است، بخش تولید وانت با یک افت چشمگیر روبرو شده و عملکرد زیرمجموعه‌های مختلف این صنعت نیز نوسانات قابل توجهی را نشان می‌دهد؛ روندی که آغاز نه چندان یکنواخت سال جدید برای صنعت خودروی کشور را به نمایش می‌گذارد.
بر اساس داده‌های تجمیعی فروردین ماه، مجموع تولید انواع خودرو در کشور به ۶۰ هزار و ۴۷۰ دستگاه رسیده است. این رقم در مقایسه با تولید ۶۱ هزار و ۷۰۸ دستگاهی در فروردین ماه سال گذشته، کاهش حدود دو درصدی را تجربه کرده است.
در این میان، خودروهای سواری با سهم ۹۲.۹ درصدی از کل تولید، نقش اصلی را ایفا کرده‌اند. تولید ۵۶ هزار و ۱۹۱ دستگاه خودروی سواری در فروردین ۱۴۰۴، نشان‌دهنده یک رشد ۵.۳ درصدی نسبت به تولید ۵۳ هزار و ۳۳۹ دستگاهی در مدت مشابه سال قبل است.
اما در مقابل این رشد، بخش تولید وانت با یک کاهش قابل ملاحظه روبرو بوده است. در فروردین ماه امسال، تنها ۳۱۹۷ دستگاه وانت در کشور تولید شده که سهم ۵.۳ درصدی از کل تولید را به خود اختصاص می‌دهد. این رقم در مقایسه با تولید ۷۴۵۴ دستگاه وانت در فروردین ماه سال گذشته، یک افت خیره‌کننده ۵۷ درصدی را نشان می‌دهد.
بررسی دقیق‌تر آمار تولید خودروهای سواری نشان می‌دهد که از مجموع تولید ۵۶ هزار و ۱۹۱ دستگاه، ۴۴ هزار و ۳۱۵ دستگاه مربوط به تولیدات دو خودروساز بزرگ داخلی (ایران‌خودرو و سایپا) بوده و ۱۱ هزار و ۸۷۶ دستگاه نیز به خودروهای سواری مونتاژی اختصاص دارد. در فروردین ماه سال گذشته، مجموع تولید سواری‌های این دو خودروساز ۴۲ هزار و ۹۳۹ دستگاه و تولید خودروهای مونتاژی ۱۰ هزار و ۴۰۰ دستگاه گزارش شده بود.
در میان خودروسازان داخلی، ایران‌خودرو با تولید ۲۸ هزار و ۸۰۱ دستگاه سواری در فروردین امسال، رشد ۲۰.۷ درصدی را نسبت به تولید ۲۳ هزار و ۸۶۳ دستگاهی در فروردین ۱۴۰۳ به ثبت رسانده است. در مقابل، سایپا با تولید ۱۵ هزار و ۵۱۴ دستگاه سواری، با یک افت ۱۸.۷ درصدی نسبت به تولید ۱۹ هزار و ۷۷ دستگاهی در مدت مشابه سال قبل مواجه شده است.
همچنین، در بخش تولید وانت نیز هر دو خودروساز بزرگ با کاهش چشمگیری روبرو بوده‌اند. ایران‌خودرو با تولید تنها ۳۵۶ دستگاه وانت، افت ۷۱.۲ درصدی را تجربه کرده و سایپا نیز با تولید ۲۷۶۶ دستگاه وانت، کاهشی ۵۵.۳ درصدی را نسبت به فروردین سال گذشته نشان می‌دهد.
بررسی سبد محصولات ایران‌خودرو که اخیراً به دست بخش خصوصی اداره می‌شود، نشان می‌دهد که همچنان محصولات خانواده پژو بیشترین سهم تولید را به خود اختصاص داده‌اند، هرچند تولید پژو ۲۰۷ با کاهش ۱۵.۴ درصدی به ۹۱۴۰ دستگاه رسیده است. در مقابل، تولید خودروهای سورن با رشد بیش از دو برابری به ۷۸۲۸ دستگاه، دنا با افزایش ۱۱ درصدی به ۵۳۴۹ دستگاه و تارا با رشد قابل توجه ۹۶.۴ درصدی به ۴۶۷۰ دستگاه رسیده است. نکته قابل توجه، عدم تولید خودروی رانا در فروردین ماه امسال است.
در گروه خودروسازی سایپا، خانواده X۲۰۰ شامل تیبا، کوییک و ساینا با کاهش ۱۶.۶ درصدی به ۹۰۷۰ دستگاه رسیده و تولید خودروی شاهین نیز با افت ۴۰ درصدی به ۱۹۶۸ دستگاه کاهش یافته است.
پارس‌خودرو، زیرمجموعه گروه سایپا، در فروردین ماه ۱۴۰۴ موفق به تولید ۴۴۲۰ دستگاه خودروی سواری شده که در مقایسه با ۴۸۷۳ دستگاه در مدت مشابه سال قبل، کاهش ۹.۳ درصدی را نشان می‌دهد. در این میان، تولید گروه Q۲۰۰ با کاهش ۲۱ درصدی به ۳۸۴۷ دستگاه رسیده، اما تولید خودروی سهند با یک جهش چشمگیر از تنها دو دستگاه در فروردین سال گذشته به ۵۷۳ دستگاه در فروردین امسال افزایش یافته است.
به طور کلی، کارنامه خودروسازان در نخستین ماه سال جدید، نمایانگر یک پویایی متفاوت در بخش‌های مختلف تولید است. رشد نسبی در تولید سواری‌ها در کنار افت قابل توجه در تولید وانت و نوسانات عملکرد شرکت‌های زیرمجموعه، نشان می‌دهد که صنعت خودروی کشور در ابتدای سال ۱۴۰۴ با چالش‌ها و فرصت‌های متفاوتی روبرو است و باید منتظر ماند و دید که این روند در ماه‌های آتی چگونه تغییر خواهد کرد. تحلیل دقیق‌تر عوامل مؤثر بر این تغییرات، از جمله مسائل مربوط به تأمین قطعات، تقاضای بازار و سیاست‌های تولید، می‌تواند چشم‌انداز روشن‌تری از وضعیت این صنعت در سال جاری ارائه دهد.