امین عزیزی، روانشناس و مدرس دانشگاه فرهنگیان ایلام، با تأکید بر اهمیت آگاهی والدین و حمایت مؤثر جامعه، معتقد است که این دو عامل میتوانند مسیر زندگی کودکان دارای معلولیت را بهطور چشمگیری تغییر دهند.
او با اشاره به دلایل متنوع بروز معلولیتهای ذهنی و جسمی، این عوامل را در سه گروه اصلی دستهبندی میکند:
- عوامل ژنتیکی مثل اختلالات کروموزومی نظیر سندرم داون و بیماریهای متابولیکی ارثی
- عوامل محیطی شامل عفونتها، تغذیه نامناسب، و آسیبهای دوران بارداری یا تولد
- عوامل ناشناخته که علیرغم بررسیهای پزشکی، دلیل مشخصی برای معلولیت یافت نمیشود
عزیزی تأکید میکند که پیشگیری مؤثر باید از پیش از بارداری آغاز شود؛ مشاوره ژنتیک، مدیریت بیماریهای مزمن، تغذیه سالم و خودداری از مصرف مواد مضر از جمله اقدامات اولیه هستند. در دوران بارداری نیز پایشهای پزشکی منظم، غربالگری و پرهیز از داروهای خودسرانه اهمیت بالایی دارد. پس از تولد، توجه به تغذیه، واکسیناسیون و محیط ایمن میتواند از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کند.
او همچنین بر لزوم شناسایی زودهنگام اختلالات رشدی و انجام مداخلات تخصصی تأکید کرده و برخورد والدین با کودک معلول را نیازمند صبر، پذیرش آگاهانه و حمایتهای تخصصی میداند.
عزیزی میگوید حمایت روانی از خانوادهها، آموزش مهارتهای ارتباطی و ایجاد شبکههای حمایتی اجتماعی نقش تعیینکنندهای در ارتقاء سلامت روان و رشد کودکان دارای معلولیت دارند. او معتقد است این کودکان نیز شایسته زندگی در فضایی امن و مهربان هستند و خانواده، جامعه و متخصصان وظیفه دارند مسیر شکوفایی توانمندیهای آنها را هموار کنند.
این دیدگاهها یادآور مسئولیت مشترک همه ارکان جامعه در خلق آیندهای بهتر برای کودکانی است که با چالشهای جسمی یا ذهنی روبهرو هستند.