با وجود کمبود شدید بارندگی‌ها و کاهش محسوس ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی، شبکه برق سراسری ایران در تابستان امسال با اتکا بی‌سابقه به نیروگاه‌های حرارتی، توانست از بروز خاموشی‌های گسترده جلوگیری کند. این نیروگاه‌ها، بار سنگین تأمین انرژی کشور را در شرایط ناترازی شدید بین تولید و مصرف به دوش کشیدند.
سهم ۸۱ درصدی نیروگاه‌های حرارتی در ظرفیت تولید برق
بر اساس تازه‌ترین آمار رسمی، ظرفیت نامی شبکه سراسری برق ایران به ۹۴ هزار و ۶۷۸ مگاوات رسیده است. در این میان، نیروگاه‌های حرارتی با ظرفیت ۷۶ هزار و ۶۶۵ مگاوات، معادل ۸۱ درصد از کل ظرفیت تولید برق کشور را در اختیار دارند. این آمار به وضوح نقش حیاتی این نیروگاه‌ها را در حفظ ثبات و پایداری شبکه برق ایران نشان می‌دهد.
در حال حاضر، ۱۴۶ نیروگاه حرارتی با ۶۳۲ واحد تولید برق در کشور فعال هستند. با وجود فشار بی‌سابقه ناشی از گرمای زودرس و افزایش مصرف برق در بهار امسال، این نیروگاه‌ها با عملکردی قابل اتکا، بخش عمده بار شبکه را تأمین کرده‌اند. این عملکرد در شرایطی که کاهش بارندگی‌ها در سال آبی جاری به شدت ظرفیت عملی نیروگاه‌های برق‌آبی را کاهش داده بود، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. در نتیجه این وضعیت، شبکه سراسری برق کشور در هفته‌های اخیر وابستگی بیشتری به نیروگاه‌های حرارتی پیدا کرده است؛ موضوعی که نگرانی‌هایی را از نظر تأمین سوخت و راندمان این نیروگاه‌ها به همراه داشته است.
تابستان ۱۴۰۳ بدون خاموشی گسترده: مدیریتی هوشمندانه
با این حال، برنامه‌ریزی دقیق برای تعمیرات اساسی، تأمین سوخت و مدیریت تولید در نیروگاه‌های حرارتی موجب شد که تابستان ۱۴۰۳ در بسیاری از مناطق کشور بدون خاموشی گسترده پشت سر گذاشته شود. این موفقیت، نتیجه تلاش‌ها و هماهنگی‌های گسترده در صنعت برق کشور است.
نگاه به آینده: نیاز به تنوع‌بخشی و بهینه‌سازی
کارشناسان صنعت برق هشدار می‌دهند که اتکای ۸۰ درصدی به نیروگاه‌های حرارتی در بلندمدت پایدار نیست. این سطح از وابستگی، چالش‌هایی را در زمینه تأمین سوخت، مسائل زیست‌محیطی و پایداری شبکه در پی خواهد داشت. برای کاهش فشار از روی این نیروگاه‌ها و تضمین امنیت انرژی در آینده، توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی، افزایش راندمان نیروگاه‌های موجود و بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش‌های مختلف کشور از اهمیت بالایی برخوردار است.
با این حال، تا رسیدن به توازن واقعی میان عرضه و تقاضا و توسعه عملیاتی سایر منابع تولید انرژی، نیروگاه‌های حرارتی همچنان ستون فقرات شبکه برق ایران باقی خواهند ماند و نقش آن‌ها در تأمین پایدار برق حیاتی خواهد بود.
به نظر شما، چه سرمایه‌گذاری‌هایی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر برای کاهش وابستگی به نیروگاه‌های حرارتی در بلندمدت ضروری است؟