محمدرضا جناق‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد و مسئول سرای نوآوری رباتیک و اتوماسیون صنعتی این دانشگاه، از توانایی چشمگیر ربات‌های پرنده در انجام ماموریت‌های امدادرسانی هوشمند خبر داد. او تاکید کرد که این ربات‌ها با موفقیت چالش‌های پیچیده‌ای نظیر تشخیص افراد و فرود دقیق را پشت سر گذاشته‌اند.
جناق‌زاده در گفت‌وگویی با اشاره به برگزاری مسابقات رباتیک آزاد ایران، به تشریح ویژگی‌ها و عملکرد ربات‌های شرکت‌کننده در این رقابت‌ها پرداخت و اظهار داشت: در این دوره از مسابقات، محور اصلی رقابت‌ها ربات‌های پرنده با قابلیت انجام عملیات امدادرسانی به صورت هوشمند بود. این ربات‌ها می‌بایست توانایی تشخیص ورودی یک ساختمان یا موقعیت مشخص به عنوان نقطه آغاز ماموریت را داشته باشند. پس از ورود، عملیات اصلی آغاز می‌شد که شامل تشخیص تصاویر، شناسایی افراد و اعلام حضور آن‌ها به مرکز کنترل بود.
وی افزود: علاوه بر این، مسیرهایی بر روی زمین تعبیه شده بود که ربات ملزم به تشخیص و دنبال کردن آن‌ها بود. در ادامه مسیر، ربات‌ها با موانعی مانند وزش باد ناشی از پنکه مواجه می‌شدند که می‌بایست توانایی مقاومت در برابر آن را داشته باشند و در نهایت، به صورت هوشمند مکان مناسب برای فرود را شناسایی کرده و عملیات لندینگ را با موفقیت انجام دهند.
رقابت میان دانشگاه‌ها و بخش خصوصی
این مقام دانشگاهی در ادامه با اشاره به ترکیب تیم‌های شرکت‌کننده گفت: در این دوره از مسابقات، ۱۰ تیم ثبت‌نام کرده بودند که در نهایت ۵ تیم موفق به کسب مجوز حضور در لیگ شدند. این رقابت‌ها به صورت آزاد برگزار می‌شود و تنها مختص تیم‌های دانشجویی نیست. از جمله تیم‌های دانشگاهی، دانشگاه آزاد اسلامی یزد و دانشگاه آزاد واحد قزوین حضور داشتند و سه تیم دیگر از شرکت‌های خصوصی فعال در این حوزه بودند.
تمایز ربات امدادگر پرنده ایرانی با نمونه‌های جهانی
جناق‌زاده در خصوص تفاوت این مسابقات با استانداردهای بین‌المللی بیان کرد: در رقابت‌های جهانی، تمرکز اصلی بر طراحی ربات‌های امدادگر زمینی است و ربات‌های پرنده معمولاً در سطح لیگ‌های جهانی مطرح نشده‌اند. البته این موضوع در حال بررسی است و پیشنهاداتی مبنی بر برگزاری مسابقات جداگانه برای ربات‌های پرنده در سطح جهانی ارائه شده است.
وی افزود: پیش از این در ایران نیز ربات‌های امدادگر زمینی به طور گسترده در مسابقات حضور داشتند، اما به دلیل افزایش هزینه‌ها، توانایی دانشگاه‌ها برای تامین مالی این تیم‌ها کاهش یافته و این رقابت‌ها بیشتر به صورت مشارکتی برگزار می‌شود.
از طراحی سخت‌افزار تا برنامه‌نویسی هوشمند
سرپرست سرای نوآوری رباتیک دانشگاه آزاد اسلامی یزد با اشاره به سطح فنی تیم‌های شرکت‌کننده گفت: در این رقابت‌ها، برخی تیم‌ها از ربات‌های صنعتی آماده استفاده می‌کنند و تنها به تغییر برنامه‌نویسی آن‌ها می‌پردازند. در مقابل، برخی دیگر از تیم‌ها، طراحی سخت‌افزار و توسعه نرم‌افزار ربات را به طور کامل و از صفر تا صد انجام می‌دهند و عملکرد هوشمند ربات را تعریف می‌کنند.
کاهش سطح کیفی مسابقات نسبت به دوران پیش از همه‌گیری
این استاد دانشگاه با ابراز تاسف از افت سطح مسابقات در سال‌های اخیر اظهار کرد: متاسفانه در مقایسه با ۴ یا ۵ سال گذشته، سطح کیفی مسابقات کاهش چشمگیری داشته است. پیش از دوران همه‌گیری کرونا، شاهد رقابت‌های بسیار متنوعی بودیم؛ از جمله ربات‌های امدادگر، ربات‌های فوتبالیست در اندازه‌های مختلف و حتی ربات‌های فوتبالیست انسان‌نما. اما در حال حاضر تنها سه لیگ سخت‌افزاری فعال باقی مانده است: ربات امدادرسان (ادووک)، ربات پرنده و ربات خودرو خودران در مقیاس یک‌دهم اندازه واقعی.
به‌روزرسانی چالش‌ها در هر لیگ، علی‌رغم کاهش مشارکت
وی با تاکید بر اینکه هر لیگ به صورت جداگانه به‌روزرسانی می‌شود، افزود: قوانین و چالش‌های مسابقات هر ساله با توجه به پیشرفت‌های فناوری تغییر می‌کنند؛ اگرچه میزان مشارکت کلی کاهش یافته است، اما از نظر فنی، سطح رقابت‌ها در درون هر لیگ ارتقا یافته است.
ضرورت توجه جدی به آموزش مهارت‌های فنی از مدارس تا دانشگاه
جناق‌زاده با تاکید بر اهمیت آموزش مهارت‌های فنی و حمایت دولتی از این حوزه گفت: قوانین متعددی برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور وجود دارد، اما آموزش باید از سطوح ابتدایی مدارس و دانشگاه‌ها آغاز شود. اگر دانش‌آموزان از همان ابتدا با علوم روز دنیا آشنا شوند، در آینده می‌توانند به عنوان اعضای موثر در تیم‌های فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان فعالیت کنند.
وی خاطرنشان کرد: حمایت از آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها در زمینه رشته‌های فنی و مهارتی باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد، چرا که تجهیزات و ابزارهای مورد نیاز این رشته‌ها بسیار گران هستند و نه مدارس و نه دانشگاه‌ها قادر به تامین آن‌ها بدون حمایت مالی کافی نیستند.
اخبار روز جهان را در مجله تدبیرگران بخوانید