در ژنو، گفتوگوی دیپلماتیک میان ایران و کشورهای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) پس از کشاکشهای فراوان پیرامون قطعنامه ضدایرانی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با احتیاط و در فضایی پیچیده دنبال شد. هرچند اختلافات جدی بر روابط دو طرف سایه افکنده بود، اما توافق بر ادامه مذاکرات برای کاهش تنشها حاصل شد. به گفته روزنامه گاردین، این مذاکرات، آخرین تلاش برای جلوگیری از وخیمتر شدن اوضاع پیش از بازگشت ترامپ به قدرت در آمریکا بود.
ترامپ، با سیاست «فشار حداکثری» خود علیه ایران، بار دیگر به کاخ سفید بازگشته و این مسئله بر فضای مذاکرات سایه میافکند. گاردین مدعی شد که آقای غریب آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، با انتقاد از رفتار اتحادیه اروپا در قبال جنگ اوکراین و پرونده هستهای ایران، تنشها را تشدید کرده است. از سوی دیگر، اروپاییها از رویکرد ایران، به ویژه همکاری با روسیه در جنگ اوکراین و عدم همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی ابراز نگرانی کرده و حتی از برنامه احتمالی ساخت بمب هستهای توسط ایران نگران هستند.
بیاعتمادی میان طرفین از زمانی آغاز شد که سه کشور اروپایی خواستار ارائه گزارشی جامع از فعالیتهای هستهای ایران شدند؛ گامی که به عنوان پیشنیازی برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل تلقی میشود. دیپلماتهای ارشد سه کشور اروپایی، ضمن اعلام ادامه مذاکرات دیپلماتیک، از موضع محتاطانهای برخوردار بودند. آقای غریب آبادی نیز در پیامی مشابه، بر تعهد ایران به مسیر گفتوگو و تعامل تاکید کرد.
یک منبع مطلع به یک رسانه آمریکایی اعلام کرد که ایران هیچ گونه اقدام آشتیجویانه یکطرفه پیش از روی کار آمدن ترامپ انجام نخواهد داد. گزارشها حاکی از اختلاف نظر در مورد فضای مذاکرات است؛ برخی از تمایل ایران به ادامه مذاکرات با توجه به رویکرد ترامپ خبر میدهند، در حالی که برخی دیگر آن را مایوسکننده میدانند. اروپاییها از برنامههای ترامپ ابراز بیاطلاعی کردند.
عوامل متعددی بر روابط ایران و اروپا سنگینی میکند: ادعاهای بی اساس درباره دخالت ایران در جنگ اوکراین، گامهای جبرانی ایران در برجام، نگرانی غرب از پیشرفتهای هستهای ایران، تحریمهای جدید و تهدید به فعالسازی مکانیزم ماشه، مسائل منطقهای و تاثیر تحولات آمریکا بر سیاست خارجی اروپا. یافتن زبان مشترک، به ویژه با توجه به موعد انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، بسیار دشوار است.
انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا، پس از دیدار با هیئت ایرانی، از گفتوگوهای صریح در مورد مسائل هستهای، جنگ اوکراین، تنشهای منطقهای و ادعاهای حقوق بشری خبر داد. این مذاکرات ادامه جلساتی است که پیشتر در نیویورک برگزار شده بود. هرچند رسیدن به زبان مشترک برای کاهش تنشها دشوار است، اما حضور دو طرف در مذاکرات نشان از تمایل به یافتن راهحل دیپلماتیک دارد. جزئیات بیشتری از محتوای مذاکرات منتشر نشده است.