نمایشنامه «کارنامه بندار بیدخش» از آثار برجسته استاد بهرام بیضایی، پس از سال‌ها با تلاش گروه‌های جوان تئاتری دوباره جان گرفت و روی صحنه رفت. این نمایش که نخستین بار در سال ۱۳۷۴ پس از ۳۵ سال از نگارش نسخه اولیه‌اش توسط خود بیضایی بازنویسی شد، اکنون به شکلی تازه اجرا می‌شود و نشان از ماندگاری هنری و عمق محتوای آن دارد.
در آن سال، بیضایی پس از یافتن نسخه قدیمی نمایشنامه، تصمیم به احیای آن گرفت. اما آنچه اجرای این اثر را ممکن ساخت، نه صرفاً خواست نویسنده، بلکه اصرار شاگردان وفادارش، پرویز پورحسینی و مهدی هاشمی بود. آنان با وجود نبود قرارداد رسمی، اعلام کردند که هدفشان کسب تجربه‌ای ارزشمند در کنار استادشان است، نه دریافت دستمزد.
در نهایت، اجرای نخست «کارنامه بندار بیدخش» در زمستان ۱۳۷۶ در تالار چهارسو مجموعه تئاتر شهر آغاز شد و استقبال مخاطبان موجب شد تا این نمایش تا بهار سال بعد روی صحنه باقی بماند. بعدها این اثر بنا به دعوت روبرتو چولی، مدیر گروه تئاتر روهر آلمان، در آن کشور نیز اجرا شد و مورد توجه قرار گرفت.
داستان نمایشنامه و پیام نهفته در آن
محور اصلی نمایش درباره بندار، دانشمندی بلندپایه است که جام جهان‌نما را برای شاه جم ساخته و دانش‌های بسیاری را به او آموخته است. اما جم، مغرور از قدرت، بندار را از یاد می‌برد و برای جلوگیری از انتقال این دانش‌ها به دیگران، او را در زندان روئینه‌دژ ـ که با همان دانش بندار ساخته شده ـ محبوس می‌کند. بندار در بند، به اشتباهات گذشته خود می‌اندیشد و افسوس می‌خورد که چگونه به پادشاه اعتماد کرد و هنگام ساخت دژ، راه گریزی برای خود باقی نگذاشت.
بازگشت دوباره به صحنه با نسل نو تئاتر
اکنون، پس از گذشت بیش از دو دهه از نخستین اجرا، «کارنامه بندار بیدخش» با کارگردانی ساناز پوردشتی و مهدی وحیدروش بار دیگر در مجموعه تئاتر «لبخند» به اجرا درآمده است. در این اجرا، بازی حسن فضلی و مهدی وحیدروش با تهیه‌کنندگی سجاد افشاریان هر شب ساعت ۱۹:۱۵ روی صحنه سالن شماره دو این مجموعه دیده می‌شود.
همزمان قرار است اجرای دیگری از همین نمایشنامه با کارگردانی مرجان صادقی در تماشاخانه سنگلج نیز به روی صحنه رود. این اجرا در کنار «روز واقعه»، یکی دیگر از آثار ماندگار بیضایی، مخاطبان را به تجربه‌ای دوباره از اندیشه و هنر ایرانی دعوت می‌کند.
احیای این نمایشنامه نه تنها یادآور اصالت آثار بیضایی است، بلکه نشان می‌دهد میراث فرهنگی و هنری ایران همچنان می‌تواند الهام‌بخش نسل‌های جوان باشد و تئاتر، زنده و پویاتر از همیشه، راه خود را ادامه می‌دهد.