احساس سرما کردن، به ویژه در فصول سرد سال، امری طبیعی است. اما اگر این حس سرما به طور مداوم همراه شما باشد، حتی در محیط‌های گرم یا مدت‌ها پس از قرار گرفتن در معرض هوای سرد، می‌تواند نشانه‌ای از یک مسئله جدی در سلامتی شما باشد. آگاهی از علائم و مراجعه به پزشک برای تشخیص علت اصلی، گامی مهم در حفظ سلامتی است.
وقتی سرما مهمان ناخوانده بدن می‌شود؛ چه عواملی دخیل‌اند؟
احساس سرمای دائمی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که برخی از آن‌ها نیازمند توجه و درمان پزشکی هستند. در ادامه به برخی از شایع‌ترین این عوامل اشاره می‌کنیم:
- کم‌خونی (آنمی): کمبود گلبول‌های قرمز خون که وظیفه حمل اکسیژن به سراسر بدن را بر عهده دارند، می‌تواند منجر به احساس خستگی و سرمای مداوم شود. کمبود آهن، ویتامین B12 یا فولات از علل شایع کم‌خونی هستند.
- کم‌کاری تیروئید: غده تیروئید مسئول تنظیم متابولیسم بدن است. کم‌کاری این غده باعث کاهش تولید هورمون‌های تیروئیدی شده و در نتیجه، سرعت متابولیسم بدن کاهش می‌یابد. این کاهش می‌تواند منجر به احساس سرما، خستگی، افزایش وزن و خشکی پوست شود.
- دیابت: دیابت کنترل نشده می‌تواند به اعصاب و عروق خونی آسیب برساند. آسیب به اعصاب محیطی (نوروپاتی دیابتی) می‌تواند باعث احساس سرما، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در دست‌ها و پاها شود. همچنین، مشکلات گردش خون ناشی از دیابت می‌تواند منجر به احساس سردی در اندام‌ها گردد.
- اختلالات عروق خونی: بیماری‌هایی مانند سندرم رینود که باعث باریک شدن عروق خونی در پاسخ به سرما یا استرس می‌شود، می‌تواند منجر به احساس سردی و تغییر رنگ انگشتان دست و پا شود. تصلب شرایین (تنگ شدن عروق به دلیل رسوب چربی) نیز می‌تواند گردش خون را مختل کرده و باعث احساس سرما شود.
- کمبود وزن و اختلالات تغذیه‌ای: افرادی که وزن بسیار کمی دارند یا دچار سوءتغذیه هستند، چربی بدن کافی برای عایق‌بندی و حفظ گرمای بدن را ندارند و بیشتر احساس سرما می‌کنند. کمبود برخی مواد مغذی مانند ویتامین B12 نیز می‌تواند در این امر نقش داشته باشد.
- بی‌اشتهایی عصبی (آنورکسیا نوروزا): این اختلال خوردن می‌تواند منجر به کاهش شدید وزن و ناتوانی بدن در حفظ دمای طبیعی شود.
- برخی داروها: برخی داروها مانند مسدودکننده‌های بتا که برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شوند، می‌توانند گردش خون را کاهش داده و باعث احساس سرما شوند.
- عوامل روانی: استرس و اضطراب شدید نیز می‌توانند به طور موقت باعث احساس سرما در بدن شوند.
درمان احساس سرمای مزمن؛ کلید حل مشکل، تشخیص درست است
روش درمان احساس سرمای مداوم، ارتباط مستقیمی با علت زمینه‌ای آن دارد. اگر پزشک تشخیص دهد که این وضعیت ناشی از یک بیماری یا اختلال خاص است، درمان بر رفع آن بیماری متمرکز خواهد بود.
- اختلالات عروق خونی: در صورت سیگار کشیدن، ترک آن اولین و مهم‌ترین اقدام است. داروهایی نیز برای بهبود گردش خون ممکن است تجویز شوند.
- کم‌کاری تیروئید: درمان اصلی، مصرف داروهای جایگزین هورمون تیروئید است.
- کم‌خونی: بسته به نوع کم‌خونی، پزشک ممکن است مکمل‌های آهن، ویتامین B12 یا فولات و همچنین تغییرات در رژیم غذایی را توصیه کند.
- دیابت: مدیریت قند خون از طریق دارو، رژیم غذایی و ورزش، همچنین درمان عوارض ناشی از دیابت، از جمله اقدامات درمانی است.
پزشک شما با بررسی سابقه پزشکی، انجام معاینات فیزیکی و احتمالاً آزمایش‌های خون، می‌تواند علت اصلی احساس سرمای مداوم را تشخیص داده و برنامه درمانی مناسب را برای شما تجویز کند.
راهکارهای خانگی برای گرم نگه داشتن بدن
اگر پزشک تشخیص دهد که هیچ مشکل سلامتی جدی مسئول احساس سرمای شما نیست، می‌توانید با رعایت برخی نکات ساده، به گرم نگه داشتن بدن خود کمک کنید:
- لباس مناسب بپوشید: از چند لایه لباس نازک به جای یک لایه ضخیم استفاده کنید. لباس زیر گرم، ژاکت‌های پشمی یا بافتنی، و لباس‌های ضد باد می‌توانند به حفظ گرمای بدن کمک کنند. همچنین، پوشاندن سر و دست‌ها که اتلاف حرارت از آن‌ها زیاد است، اهمیت دارد.
- نوشیدنی‌های گرم مصرف کنید: نوشیدن مایعات گرم مانند چای (بدون کافئین)، دمنوش‌های گیاهی و آب گرم می‌تواند به افزایش دمای داخلی بدن کمک کند.
- سوپ و غذاهای گرم بخورید: غذاهای گرم و مقوی می‌توانند بدن را از درون گرم نگه دارند.
- بدن خود را خشک نگه دارید: لباس‌های خیس ناشی از تعریق را سریعاً عوض کنید، زیرا رطوبت باعث از دست دادن حرارت بدن می‌شود. پس از حمام کردن نیز بدن خود را به خوبی خشک کنید.
- فعالیت بدنی منظم داشته باشید: ورزش منظم به بهبود گردش خون کمک می‌کند و می‌تواند احساس سرما را کاهش دهد. حتی پیاده‌روی کوتاه نیز می‌تواند مفید باشد.
- از منابع گرمایشی استفاده کنید: در محیط‌های سرد، از وسایل گرمایشی مناسب برای حفظ دمای مطلوب استفاده کنید.
در پایان، لازم به یادآوری است که احساس سرمای مداوم نباید نادیده گرفته شود. مراجعه به پزشک و تشخیص علت اصلی، بهترین راه برای درمان و حفظ سلامتی شماست.