یک عضو کلیدی کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی، ضمن تشریح ابعاد تازه‌ای از سیاست‌های حمایتی دولت، از رویکرد دهک‌بندی در تخصیص وام‌های دانشجویی به عنوان ابزاری حیاتی برای توزیع عادلانه منابع و تقویت پایه‌های عدالت اجتماعی در نظام آموزش عالی کشور سخن گفت. این اقدام با هدف اطمینان از دسترسی برابر به فرصت‌های آموزشی و حمایت از دانشجویان نیازمند، در دستور کار قرار گرفته است.
تصویر: دانشجویانی که در کلاس درس حضور دارند.
فلسفه دهک‌بندی وام‌های دانشجویی؛ گامی برای عدالت اجتماعی
محمدرضا احمدی سنگر، نماینده مردم رشت و خمام در مجلس و عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس، در گفت‌وگوی اختصاصی خود با باشگاه خبرنگاران جوان، این سیاست را در راستای یکپارچه‌سازی حمایت‌های دولتی و رسیدن کمک‌ها به دست نیازمندان واقعی دانست. وی تاکید کرد که هدف اصلی نظام جمهوری اسلامی ایران از اعمال دهک‌بندی در وام‌های دانشجویی، توزیع عادلانه‌تر ثروت و کمک‌های دولتی است تا از انحراف منابع به سمت اقشار بی‌نیاز جلوگیری شود و دانشجویان مستحق، به حقوق خود دست یابند. این رویکرد به معنای آن است که کسانی که تمکن مالی کافی دارند، دیگر به اشتباه کمک‌های عمومی را دریافت نکنند و فرصت برای حمایت بیشتر از قشر کم‌برخوردار فراهم شود.
مکانیسم و اهداف کلان دهک‌بندی وام‌های دانشجویی
احمدی سنگر در ادامه سخنان خود تصریح کرد که سیاست دهک‌بندی صرفاً محدود به وام‌های دانشجویی نیست و در بخش‌های دیگری از جامعه نیز در حال اجراست؛ از جمله در کمیته امداد، سازمان بهزیستی و حتی در سطوح مدارس. این همه‌جانبه بودن نشان‌دهنده یک رویکرد کلان در دولت برای مدیریت هدفمند یارانه‌ها و کمک‌ها است. در مورد وام‌های دانشجویی، این مکانیسم به دنبال دستیابی به اهداف زیر است:
شناسایی دقیق نیازمندان: با تعیین دهک‌های درآمدی، دانشجویان بر اساس وضعیت مالی واقعی خود ارزیابی می‌شوند.
توزیع هدفمند تسهیلات: تسهیلات و وام‌های دانشجویی به گونه‌ای تخصیص داده شوند که بیشترین تأثیر را بر روی زندگی تحصیلی دانشجویان کم‌برخوردار داشته باشند.
تقویت نخبگان و ممانعت از ترک تحصیل دانشجویان
این نماینده مجلس به اهمیت سرمایه‌گذاری بر روی دانشجویان با استعداد و نخبه‌ای تاکید کرد که ممکن است به دلیل مشکلات مالی، ناچار به ترک تحصیل شوند. وی افزود: "جمهوری اسلامی ایران به دانشجویانی که با یک امید وارد دانشگاه شده‌اند و در میانه راه با مشکل مالی مواجه می‌شوند، کمک می‌کند." این حمایت گزینشی و هدفمند، نه تنها از ریزش نخبگان در سیستم آموزشی جلوگیری می‌کند، بلکه به کشور امکان می‌دهد تا از ظرفیت‌های بالقوه این افراد در آینده بهره‌مند شود. به بیان دیگر، کمک به این دسته از دانشجویان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت در توسعه انسانی و ملی است.
تخصیص هوشمندانه منابع محدود در اعطای وام‌های دانشجویی
با توجه به محدودیت‌های بودجه‌ای، اعمال دهک‌بندی به دولت و وزارت علوم اجازه می‌دهد تا منابع موجود را به شکلی بهینه و کارآمد مدیریت کنند. احمدی سنگر توضیح داد که بر این اساس، میزان وام دانشجویی می‌تواند متغیر باشد؛ برای مثال، یک دانشجو ممکن است ۱۰ میلیون تومان، دانشجویی دیگر ۵ میلیون تومان و دیگری ۲۰ میلیون تومان دریافت کند. این تفاوت در میزان وام‌ها، بر اساس دهک‌بندی و نیازهای واقعی دانشجو تنظیم می‌شود. این رویکرد تضمین می‌کند که:
حداکثر بهره‌وری از بودجه‌های محدود دولتی حاصل شود.
حمایت‌های مالی متناسب با وضعیت اقتصادی هر دانشجو صورت گیرد و از هدررفت منابع جلوگیری شود.
در مجموع، سیاست دهک‌بندی در وام‌های دانشجویی، اقدامی استراتژیک برای تحقق عدالت، جلوگیری از ترک تحصیل دانشجویان مستحق و تربیت نیروی انسانی متخصص مورد نیاز کشور، با در نظر گرفتن محدودیت‌های مالی و لزوم تخصیص هوشمندانه منابع است.
مطالب مرتبط
- خراسان جنوبی، با ۱۲۰ فرصت سرمایه‌گذاری مزیت‌دار، افق‌های جدید توسعه را ترسیم می‌کند
- اونس طلای جهانی چیست
- برداشت زالزالک از عرصه‌های طبیعی قزوین آغاز شد
- داوری صنفی؛ راهبردی برای کاستن از بار قضایی و حفظ هم‌افزایی بازار گلستان
علی رستگار، دانش‌آموخته رشته خبرنگاری سیاسی – اقتصادی از دانشکده خبر است. او فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۸۹ به طور رسمی آغاز کرد و در طول سال‌ها با چندین خبرگزاری و نشریه همکاری داشته است.