در شرایط بحرانی تأمین آب در پایتخت، پروژه انتقال پساب به منظور آبیاری فضای سبز شهری به مرحله اجرا رسیده، اما به دلیل عدم همکاری شرکت آب و فاضلاب، بهرهبرداری از این طرح با تأخیر جدی مواجه شده است. با وجود صرف میلیاردها تومان برای توسعه زیرساختهای انتقال، هنوز پساب به شبکه شهرداری متصل نشده و شرکت آبفا خواهان دریافت هزینه جداگانه برای واگذاری انشعاب است؛ اقدامی که مسئولان شهری آن را غیرقانونی و غیرمنصفانه میدانند.
بحران منابع زیرزمینی و ضرورت استفاده از پساب تصفیهشده
افزایش برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی در تهران موجب فرونشست زمین و افت جدی سفرههای آب زیرزمینی شده است. شهرداری تهران برای مقابله با این بحران، پروژههایی را جهت استفاده از پساب تصفیهشده اجرا کرده، اما مخالفت آبفا با اتصال انشعابات موجب بهرهبردارینشدن از ظرفیت کامل این طرحها شده است.
علیمحمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستانها و فضای سبز تهران با اشاره به سرمایهگذاری بیش از ۵ هزار میلیارد تومانی شهرداری برای توسعه خطوط انتقال، از تکمیل شبکه در تصفیهخانههای فیروزبهرام، جنوب و لواسان خبر داد اما گفت: «با وجود آمادگی کامل، شرکت آبفا تاکنون اقدامی برای وصل پساب انجام نداده و خواستار دریافت هزینهای جداگانه شده است.»
افت چاههای شهرداری در پی حفر چاههای جدید توسط وزارت نیرو
مختاری ادامه داد: «شهرداری سالانه از ۲۳ میلیون مترمکعب پساب برای آبیاری استفاده میکند که با بهرهبرداری کامل ظرفیت، این عدد میتواند به ۵۶.۵ میلیون مترمکعب در سال برسد. با این حال، نهتنها پساب تحویل نمیشود، بلکه در سالهای اخیر بیش از ۱۰۸ حلقه چاه شهرداری در اثر حفر چاههای جدید توسط وزارت نیرو خشک شده و از مدار خارج شدهاند.»
انتقادات شورا و درخواست برای ورود دستگاه قضایی
مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر نیز در صحن شورا با انتقاد از عملکرد وزارت نیرو و شرکت آبفا، رفتار آنها را موجب آسیب به فضای سبز شهری عنوان کرد و گفت: «در حالیکه شبکه انتقال آماده است، تحویل پساب به شهرداری متوقف شده و فروش آن به صنایع خاص ادامه دارد. این در شرایطی است که تهران با بحران شدید کمآبی و فرونشست مواجه است.»
او خواستار رسیدگی قضایی به ترک فعلها و ناکارآمدیهای صورتگرفته شده و افزود: «مسئولان باید پاسخگوی اقدامات و اهمال خود باشند؛ ادامه این روند، نابودی تدریجی فضای سبز پایتخت را به دنبال خواهد داشت.»
در مجموع، آنچه امروز مطرح میشود نه صرفاً اختلافات مدیریتی، بلکه بحرانی زیستمحیطی و ملی است. اگر دستگاههای مسئول بهدور از منازعات سازمانی، هماهنگی و همکاری جدی در مدیریت منابع آبی نداشته باشند، آینده تهران با تهدیداتی جدی روبهرو خواهد بود. تسریع در بهرهبرداری از پساب و استفاده اصولی از منابع، ضرورتی انکارناپذیر برای حفظ پایداری محیط زیست شهری است.