در پی انتشار گسترده فیلمی در فضای مجازی مبنی بر وجود ذرات معلق آهنی خطرناک در هوای تهران و ایجاد نگرانی در میان شهروندان، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به این موضوع واکنش نشان داد. محسن فرهادی، رئیس مرکز سلامت محیط و کار این وزارتخانه، ضمن تکذیب این ادعا، توضیحاتی تحلیلی درباره ماهیت این ذرات و وضعیت واقعی هوای پایتخت ارائه کرد.
تکذیب رسمی وجود ذرات معلق آهنی بزرگ در هوای تهران
محسن فرهادی روز یکشنبه با اشاره به فیلم منتشر شده که ذراتی شبیه به براده‌های آهن را در هوا نشان می‌داد، صراحتاً اعلام کرد که وجود چنین ذرات بزرگی در شرایط این روزهای تهران با واقعیت‌ها منطبق نیست. او تاکید کرد که ذرات مگنت یا آهن، برخلاف تصور، بسیار درشت هستند و با چشم غیرمسلح قابل مشاهده‌اند. وزن این ذرات بیش از ۱۰ میکرون است که مانع از ورود آنها به بخش‌های عمیق دستگاه تنفسی و ریه‌ها می‌شود و در نتیجه، عارضه بیماری‌زایی جدی برای ریه ندارند. این اظهارات در راستای آرامش‌بخشی به افکار عمومی و مقابله با شایعات درباره خطرات ناشی از ذرات معلق آهنی در هوای تهران مطرح شد.
ابهام در منشاء فیلم منتشر شده از ذرات معلق آهنی
رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درباره منشاء و صحت فیلم منتشر شده نیز توضیحاتی ارائه داد. فرهادی با اشاره به عدم وضوح منشاء جغرافیایی فیلم، احتمال داد که تصاویر مربوط به یک منطقه خاص و صنعتی در حاشیه تهران باشد، جایی که فعالیت‌هایی مانند ریخته‌گری، صنایع فلزی، دامداری‌ها، مرغداری‌ها و معادن شن و ماسه می‌تواند منجر به پراکندگی ذرات بزرگ شود. او قاطعانه بیان داشت که در حال حاضر، شهر تهران در شرایط طوفان گرد و غبار نیست و وجود این حجم از ذرات درشت آهنی با واقعیت‌های فعلی پایتخت همخوانی ندارد. به گفته فرهادی، اگر این ذرات حتی در محیط‌های صنعتی نیز مشاهده شوند، برای کارگرانی که از ماسک‌های استاندارد استفاده می‌کنند، مشکلی ایجاد نخواهند کرد.
<
>
تصویر: نمایش تاثیر ذرات معلق در هوای یک شهر بزرگ. (این تصویر تزئینی است)
ذرات معلق: تفاوت بین خطر واقعی و شایعات در هوای تهران
یکی از نکات کلیدی که اغلب در مواجهه با اخبار آلودگی هوای تهران نادیده گرفته می‌شود، تفاوت میان انواع ذرات معلق و میزان خطرناک بودن هر یک است. در حالی که ذرات درشت آهن (مانند آنچه در فیلم اخیر مطرح شده) به دلیل اندازه بزرگ خود عموماً بی‌خطر تلقی می‌شوند و به ریه‌ها نفوذ نمی‌کنند، خطر اصلی و پنهان در آلودگی هوای کلان‌شهرها، به‌ویژه تهران، متوجه ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون (PM2.5) است.
این ذرات میکروسکوپی به دلیل اندازه بسیار کوچک خود می‌توانند به راحتی وارد مجاری تنفسی و حتی جریان خون شوند و در مواجهه طولانی‌مدت، عوارض جدی قلبی و ریوی، از جمله آسم، برونشیت، و حتی افزایش خطر سکته قلبی و سرطان ریه را به همراه داشته باشند. تاکید وزارت بهداشت همواره بر خطرات ناشی از این ذرات ریز است، نه ذرات درشت و قابل رویت مانند براده‌های آهن.
توصیه‌های پزشکی برای مواجهه با آلودگی هوای تهران
با توجه به فصول سرد سال و پدیده وارونگی دما که منجر به افزایش میزان ذرات معلق در هوای تهران می‌شود، وزارت بهداشت و نهادهای ذی‌ربط همواره توصیه‌هایی را برای حفظ سلامت شهروندان ارائه می‌دهند. برای مقابله با اثرات نامطلوب ذرات معلق PM2.5 و سایر آلاینده‌ها، رعایت نکات زیر ضروری است:
استفاده از ماسک‌های استاندارد: در روزهای با شاخص آلودگی بالا، به ویژه برای گروه‌های حساس (کودکان، سالمندان، بیماران قلبی و تنفسی)، استفاده از ماسک‌های N95 توصیه می‌شود.
کاهش فعالیت‌های بدنی در فضای باز: از انجام ورزش‌های سنگین و فعالیت‌های طولانی‌مدت در محیط‌های باز خودداری شود.
ماندن در منزل: در صورت امکان، در روزهای با آلودگی شدید، در منزل بمانید و از خروج غیرضروری اجتناب کنید.
تغذیه سالم: مصرف مایعات فراوان و میوه‌ها و سبزیجات تازه سرشار از آنتی‌اکسیدان می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.
توجه به منابع رسمی: برای کسب اطلاعات و توصیه‌های بهداشتی، به جای شایعات فضای مجازی، به اخبار و اطلاعیه‌های رسمی وزارت بهداشت و سازمان‌های مرتبط اعتماد کنید.
در نهایت، مسئولان وزارت بهداشت از شهروندان خواسته‌اند تا با آگاهی از تفاوت میان انواع ذرات معلق و تمرکز بر خطرات واقعی ناشی از آلودگی هوای تهران، گامی مهم در حفظ سلامت عمومی بردارند و به شایعات بی‌اساس در فضای مجازی توجه نکنند.
مطالب مرتبط
- آمادگی کامل راهداری کردستان برای تضمین تردد ایمن در محورهای مواصلاتی در فصل سرما
- بارش باران سرانجام در استان ایلام آغاز شد و جانی تازه به طبیعت بخشید
- سامانه بارشی جدید شمال کشور را در بر می‌گیرد
- آلودگی هوای تهران هشدار می‌دهد؛ روز ناسالم برای گروه‌های حساس
علی رستگار، دانش‌آموخته رشته خبرنگاری سیاسی – اقتصادی از دانشکده خبر است. او فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۸۹ به طور رسمی آغاز کرد و در طول سال‌ها با چندین خبرگزاری و نشریه همکاری داشته است.