استان خراسان جنوبی با ۱۱۹۷ هکتار زیرکشت خرما و تولید پیش‌بینی‌شده ۳۱۵۰ تن، اکنون پس از کرمان، فارس، بوشهر، خوزستان، جنوب کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و یزد در رتبه نهم ملی قرار دارد. شهرستان طبس با بیشترین سطح زیرکشت و نهبندان در جایگاه دوم، پیشتاز تولید ارقام کبکاب، مضافتی و انواع محلی به شمار می‌آیند که محصول امسال نسبت به سال گذشته از کیفیت مطلوب‌تری برخوردار است.
نوآوری در مدیریت آب و کنترل آفات
با توجه به تأثیر خشکسالی و افزایش شوری آب روی عملکرد نخلستان‌ها، جهاد کشاورزی استان بر اجرای طرح‌های آبیاری کم‌فشار و استفاده از پمپ‌های خورشیدی تأکید دارد تا هدررفت آب به حداقل برسد. هم‌زمان با اجرای شبکه مراقبت و پایش باغات، کارشناسان با نصب تله‌های فرمونی پیش‌آگاهی و روش‌های تلفیقی کنترل زیستی، تا کنون از ورود سوسک قرنطینه‌ای حنایی جلوگیری کرده‌اند.
- استفاده از نانوژل‌های ریزگرد برای بهبود نفوذپذیری خاک و کاهش شوری
- توسعه کارگاه‌های آموزش کشاورزان برای اجرای طرح‌های IPM (مدیریت تلفیقی آفات)
زنجیره ارزش از باغ تا بازار
در استان ۹ واحد فرآوری و بسته‌بندی با ظرفیت سالانه ۳۹۴۵ تن و پنج سردخانه فعال است. علاوه بر ارسال خرما به مشهد و تهران، بازارچه‌های فصلی طبس و روستای دهسلم در نهبندان میزبان گردشگران و مسافران بوده و نقش مهمی در جذب تقاضای مستقیم ایفا می‌کنند. باوجود این، محدودیت تولید نسبت به نیاز صادراتی، ظرفیت‌سازی برای ارزش‌افزوده از طریق تولید خرمای ارگانیک، فناوری پوشش‌های خوراکی و بسته‌بندی هوشمند می‌تواند جای خالی صادرات را پر کند.
چالش‌ها و چشم‌انداز پنج‌ساله
با وجود تخصیص اعتبارات برای اصلاح باغات و نوسازی زیرساخت‌ها، کمبود نیروی کارگری در هرس و برداشت، همراه با افت دبی چاه‌موتورها، بزرگ‌ترین مانع توسعه محسوب می‌شوند. چشم‌انداز پیش‌رو در پنج سال آینده شامل:
- افزایش عملکرد هر هکتار با به‌کارگیری نهال‌های رقم‌محور و پیوند اصلاحی
- راه‌اندازی کارگاه‌های کوچک بسته‌بندی در مجاورت نخلستان‌ها برای کاهش هزینه لجستیک
آن‌گونه که رییس سازمان جهاد کشاورزی استان تأکید می‌کند، ترکیب نوآوری در کشاورزی، حمایت از کشاورزان و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، می‌تواند خراسان جنوبی را به قطب تولید و صادرات خرمای مرغوب در کشور تبدیل کند.
علی رستگار، دانش‌آموخته رشته خبرنگاری سیاسی – اقتصادی از دانشکده خبر است. او فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۸۹ به طور رسمی آغاز کرد و در طول سال‌ها با چندین خبرگزاری و نشریه همکاری داشته است.