بر اساس آخرین تحلیل‌های اقتصادی، تجارت جهانی در آستانه رکودی جدی قرار دارد؛ رکودی که می‌تواند در ماه‌های آینده شدت بیشتری پیدا کند. کاهش تقاضای مصرف‌کنندگان، افزایش نرخ بهره و اجرای سیاست‌های مالی انقباضی در کشورهای مختلف، از جمله عواملی هستند که جریان مبادلات کالا در سطح بین‌المللی را با اختلال مواجه کرده‌اند.
پایان دوره بهبود پساکرونا؛ تجارت جهانی در مسیر نزولی
تحلیلگران مؤسسه تحقیقاتی «کپیتال اکونومیکس» اعلام کرده‌اند که روند بهبود تجارت جهانی پس از همه‌گیری کرونا متوقف شده و اکنون حجم مبادلات کالا در مسیر کاهش قرار گرفته است. این کاهش نه‌تنها در اقتصادهای پیشرفته، بلکه در بازارهای نوظهور نیز قابل مشاهده است. شاخص دفتر تحلیل سیاست‌های اقتصادی هلند (CPB) نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری میلادی، حجم تجارت جهانی با وجود رشد نسبی در آمریکا و برخی کشورهای آسیایی، در مجموع ثابت مانده و نشانه‌ای از رشد پایدار ندارد.
عوامل ساختاری و چرخه‌ای در پس‌زمینه رکود
ترکیبی از عوامل ساختاری و دوره‌ای، فشار مضاعفی بر تجارت جهانی وارد کرده‌اند. در کشورهای غربی، کاهش مصرف به‌ویژه در حوزه کالاهای وارداتی، یکی از دلایل اصلی رکود محسوب می‌شود. همزمان، سیاست‌های پولی سختگیرانه و افزایش نرخ بهره، تقاضای داخلی را در بسیاری از اقتصادهای توسعه‌یافته محدود کرده‌اند.
حتی در آسیا که در ماه‌های ابتدایی سال جاری نشانه‌هایی از مقاومت در برابر رکود دیده می‌شد، اکنون با کاهش سفارش‌های صادراتی و افت فعالیت‌های حمل‌ونقل، نشانه‌های ضعف آشکار شده‌اند.
کاهش نقش چین در تجارت جهانی؛ تنش‌های ژئوپلیتیکی و تغییر زنجیره تأمین
چین که تا چند سال پیش نقش کلیدی در رشد تجارت جهانی ایفا می‌کرد، اکنون سهم کمتری در این عرصه دارد. صادرات این کشور تحت تأثیر تنش‌های ژئوپلیتیکی، کاهش تقاضا در بازارهای بزرگ و تلاش شرکت‌های غربی برای متنوع‌سازی زنجیره‌های تأمین، با افت مواجه شده است. هرچند در برخی بخش‌ها مانند قطعات فناوری، رشد محدودی دیده می‌شود، اما تصویر کلی تجارت جهانی همچنان رو به افول است.
چشم‌انداز بلندمدت؛ رشد تجارت عقب‌تر از اقتصاد جهانی
تحلیلگران «کپیتال اکونومیکس» پیش‌بینی می‌کنند که تا سال ۲۰۲۶، تجارت جهانی در وضعیت ضعیف و پایدار باقی بماند و رشد آن از تولید ناخالص داخلی جهانی عقب‌تر باشد. این پیش‌بینی، نقطه پایانی بر الگوی چند دهه‌ای است که در آن تجارت بین‌المللی با سرعتی بیشتر از اقتصاد جهانی رشد می‌کرد.
در حالی که نگرانی‌ها درباره گسترش حمایت‌گرایی هنوز به واقعیت تبدیل نشده‌اند، فضای تجارت جهانی همچنان شکننده است. صادرکنندگان با چالش‌هایی چون تقاضای نامشخص، محدودیت‌های لجستیکی و بی‌ثباتی سیاسی مواجه‌اند.
بر اساس گزارش «اینوستینگ»، دوران طلایی تجارت جهانی که با رشد سریع و گسترده همراه بود، اکنون به خاطره‌ای از گذشته تبدیل شده است. آینده تجارت بین‌المللی نیازمند بازنگری در سیاست‌ها، تقویت همکاری‌های چندجانبه و ایجاد ثبات در زنجیره‌های تأمین جهانی خواهد بود.
علی رستگار، دانش‌آموخته رشته خبرنگاری سیاسی – اقتصادی از دانشکده خبر است. او فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۸۹ به طور رسمی آغاز کرد و در طول سال‌ها با چندین خبرگزاری و نشریه همکاری داشته است.